یکی دیگر از روشهای اصلاح ضعیفی های چشم استفاده از لنزهای تماسی است . ظاهر این لنز ها تقریبا از جنس شیشه یا پلاستیک است و در روی سطح قرنیه چشم قرار میگیرند وباعث اصلاح ضعیفی چشم (عیب انکساری ) چشم می شوند .
لنزهای تماسی به دو نوع نرم و سخت تقسیم می شوند . لنزهای نرم به دو گروه تقسیم میشوند .
الف : لنزهای نرم نمره دار برای چشمهای با درجات ضعیفی نزدیک بینی ، دوربینی و آستیگماتیسم که هم به صورت رنگی موجود هستند وهم به صورت شفاف وغیر رنگی
ب : لنزهای نرم بدون نمره رنگی میباشند که صرفا برای زیبایی استفاده میشوند .
هر کدام از لنزها دارای کاربردها و خصوصیات خاص خود می باشند . از لنز های نرم بیشتر برای اصلاح عیوب انکساری دوربینی و نزدیک بینی استفاده میشود که یا همراه با آستیگماتیسم نیستند یا مقدار آستیگماتیسم چشم کم و در محدوده ۳.۰۰ باشد . در صورتی که مقدار آستیگماتیسم همراه عیوب انکساری نزدیک بینی و دور بینی از حدود ۳.۰۰ بیشتر باشد و یا خیلی زیاد باشد و یا آستیگماتیسم به تنهایی از میزان ۳.۰۰ بیشتر باشد جهت اصلاح ضعیفی چشم بهتر است از لنز های سخت استفاده نمود .از لنزهای سخت برای اصلاح تمام ضعیفی های چشم ( عیوب انکساری )میتوان استفاده نمود ودر این مورد تقریبا محدودیتی در میزان مقدار ضعیفی چشم ومقدار آستیگماتیم وجود ندارد .
شرایط استفاده از لنز
زمانیکه تصمیم میگیرید از از لنز از هر نوعی که باشد نرم یا سخت ورنگی ویا غیر رنگی استفاده نمایید در مرحله اول بایستی نسبت به استفاده از لنز انگیزه کافی داشته باشید یعنی اول تمام جوانب را بررسی نماید و تحقیقات کافی انجام دهید و بدانید که لنز چیست و چکونه ودر چه شرایطی می توان از آن استفاده نمود که این مهم بر عهده شخص معاینه کننده است که اول شخص متقاضی استفاده از لنز را کاملا راهنمایی کند و تمام مزایا و معایب آنرا برای ایشان توضیح دهد تا شخص در استفاده از آن دچار مشکل نشود تا هم برای خود و هم برای معاینه کننده باعث ایجاد درد سر نشود .در مجموع کسی که میخواهد از لنز استفاده کند باید مزایا و معایب آنرا بداند .متاسفانه در کشور ما این نکته بسیار مهم مغفول مانده است وبسیاری از افراد با در دست داشتن نمره عینک لنز خود را از مراکزی مانند عینک فروشیها داروخانه ها ، لوازم آرایشی وبهداشتی واخیرا فروشگاههای اینترنتی تهیه می نمایند .باید بدانید لنز با عینک بسیار تفاوت دارد زیرا لنز وسیله ای است که مستقیما روی قرنیه ودر تماس مستقیم با چشم میباشد و وجود هر گونه مشکل در سیستم اشکی وعفونتهای مخفی ومشکلات والتهابات چشم وپلکها میتواند مخاطرات زیادی را در صورت استفاده از لنزهای تهیه شده از مراکز غیر علمی به همراه داشته باشد .
بنابراین افرادی که میخواهند از لنز استفاده نمایند قبل از هر چیز باید
- توسط به طور دقیق توسط اپتومتریست ( بینایی سنج ) یا چشم پزشک معاینه شوند و مقدار عیب انکساری ( ضعیفی چشم ) آنها دقیقا تعیین شود.
- هر دو چشم از نظر عفونت- التهاب- اختلالات پلکی-اختلالات اشکی-اختلالات قرنیه ای مزمن دقیقا بررسی گردد .
- اندازه مردمک ، قطر قرنیه چشم ، شعاع انحنای قرنیه ، میزان حساسیت به نور دقیقا تعیین گردد .
- درمورد لنزهای سخت باید لنز دقیقا روی چشم گذاشته شود ودید شخص و انحنای لنز و میزان اشک دقیقا بررسی گردد.
- لنز خود را حتما از شخص معاینه کننده تهیه کنند .
مقایسه لنزهای نرم وسخت
الف : مزایای لنزهای نرم
- تحمل این لنز ها در چشم راحت تر از لنزهای سخت میباشد به خصوص اگر فرد بخواهد برای اولین بار از این لنز ها استفاده نماید
- قیمت لنزهای نرم ارزان تر از نوع سخت می با شد
۳-استفاده از این لنزها نسبت به لنزهای سخت آسانتر است .
۴ – طیف وسیعی از این لنزها به صورت رنگی هم وجود دارد.
ب : مزایای لنز های سخت
- میزان عبور اگسیژن از آنها نسبت به نوع نرم بیشتر است
- امکان ایجاد عفونت این لنز ها کمتر است
- نگهداری این لنز ها اسانتر است
۴-عمر بیشتر ی نسبت به لنز های نر م دارند
- – نسبت به لنز های نرم شخص در نمره با استیگماتیسم از دید بهتری بر خوردار است .
مقایسه لنز و عینک
الف : مزایای لنز نسبت به عینک
۱- شخص از نظر ظاهری از زیبایی بهتری بر خور دار است و مجبور به تحمل سنگینی استفاده از عینک نمی باشد ۲- نسبت به عینک از میدان دید وسیع تری بر خوردار است ۳- لنز مانند عینک خطای رنگی و کروی ندارد ۴- استفاده از آن در افرادی که نمره چشم آنها در دو چشم زیاد تفاوت دارد نسبت به عینک بهتر است ۵- مانند عینک اثرات منشوری ناشی از ضخامت لبه ندارد۶-در کسانی که تحرک زیاد دارند یا فعالیتهای ورزشی دارند مناسب است .
ب : معایب لنز نسبت به عینک
۱-گرانتر از عینک است ۲-امکان گم شدن آن بیشتر و گذاشتن و بر داشتن ان نسبت به عینک مشکل تر است ۳-مراقبت های مربوط به تمیز کردن و ضد عفونی کردن ان وقت گیر است ۴-در بعضی از افراد کیفیت دید ممکن است با لنز به خوبی عینک نباشد ۵-در صورت بروز هر گونه اختلال در پلک و چشم شخص تا زمان بهبودی نمی تواند از لنز استفاده نماید ۶-کسانی که مقدار و کیفیت اشک آنها خوب نیست نمی توانند از لنز استفاده نمایند ۷-وجود بعضی از بیماریهای پوستی مانند آکنه و بیماریهای دیگر مانند اسم و دیابت میتواند باعث بروز مشکل شوند ۸-مصرف بعضی از داروها مانند آرام بخش ها داروهای ضد فشار خون و ضد حاملگی که باعث کاهش اشک چشم میشوند ممکن است باعث ایجاد مشکل شوند ۹-در شرایط آب و هوایی خشک استفاده است لنز ممکن است خالی از اشکال نباشد ۱۰-در صورت عدم مراقبت های بهداشتی ممکن است چشم شخص دچار عفونت و التهاب شود که کاهی اوقات بعضی از این عفونت ها مشکل آفرین میشوند و در مان بعضی از آنها واقعا سخت است .
طول عمر لنز
در صورتی که تصمیم به استفاده از لنزهای نرم دارید فرقی نمیکند که لنز شما از چه نوعی باشد .رنگی بدون نمره باشد ویا لنز نمره دار رنگی یا نمره در غیر رنگی همه این لنزها شرایط مصرف یکسانی دارند ویک وسیله کاملا پزشکی محسوب میشوند .باید بدانید که هر چه عمر لنز کمتر باشد لنز شما لنز بهتر و کم خطر تری میباشد زیرا استفاده از لنزهای با عمر طولانی تر به مرور زمان بدلیل عدم اکسیژن رسانی کافی و تجمع چربی و مواد پروتئینی روی لنز باعث ایجاد پلاک روی لنز شده واین پلاکها علاوه بر ایجاد ناراحتی هایی از قبیل سوزش ، اشکریزش ، عفونت و احساس جسم خارجی در چشم باعث ایجاد آسیب به قرنیه چشم میشود و ممکن است حتی عوارض جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد .
عمدتا لنزهای نرم از نظر طول عمر به پنج گروه تقسیم میشوند
- لنزهای ویال ( داخل شیشه ) یا لنزهای سالانه : این لنزها مدت زیادیست که در کشورهای پیشرفته منسوخ شده اند و از چرخه مصرف کنار گذاشته شده اند ولی متاسفانه دربعضی از کشورها مانند ایران بدلیل ارزان تر بودن به وفور در دسترس مصرف کنندگان میباشد و افراد بدون اطلاع از مخاطرات اینگونه لنزها حتی گاها بیشتر از یکسال از این لنزها استفاده می نمایند .باید بدانید که طول عمر علمی این لنزه برخلاف نامشان حداکثر شش ماه میباشد وعنوان لنزهای سالانه برای این لنزها یک عنوان غیر علمی میباشد .
- لنز های فصلی : طول عمر توصیه شده برای مصرف اینگونه لنزها حداکثر سه ماه میباشد و این نوع لنزها بدلیل عبور اکسیژن بیشتر نسبت به لنزهای ویال (سالانه ) از کیفیت بیشتری برخودار هستند .
- لنزهای ماهانه : طول عمر مفید این لنزها هم یک ماه میباشد ونسبت به دوگروه قبلی از کیفیت بیشتری در سلامت چشم برخوردار هستند .
- لنزهای هفتگی : طول عمر این لنزها هم یکهفته میباشد واز نظر کیفیت سلامت نیسبت به سه گروه قبلی بسیار بهتر هستند .
- لنزهای روزانه : بهترین لنزها در حال حاضر لنزهای روزانه میباشند که یک شبانه روز قابل استفاده هستند و بعداز آن دور انداخته میشوند .چون عبور اکسیژن از این لنزها بسیار بالا میباشد وبه علت طول عمر محدود ریسک التهاب و عفونت در اینگونه لنزها تقریبا در حد صفر میباشد .متاسفانه این نوع لنزها با تمام مزایایی که دارند بدلیل هزینه بالا در کشور ما به صورت بسیار محدود استفاده میشوند .
لنزهای سخت هم بسته به نوعشان از یکسال تا حداکثر دو ویا گاها سه سال قابل استفاده میباشند که در طول مدت استفاده برای تمیز کردن و ضد عفونی کردن این لنزها باید از محلولها و شامپوهای مخصوص استفاده شود .
راهنمای استفاده از لنز
- قبل از گذاشتن و برداشتن لنز دستهای خود را تمیز بشوید
- ناخن های خود را همیشه کوتاه و تمیز نگه دارد
۳-هیچ موقع در زمان خواب لنز را در چشم خود نگه ندارد مگر این که لنز او از لنزهای مخصوصی باشد که میتوان هنگام خواب آنها را در چشم نگه داشت .
- هنگام استفاده از لنز از رفت وآمد در محل های آلوده پرهیز نماید و از تماس دست آلوده و یا مواد شیمیایی با چشم خودداری نماید
- خانمها در هنگام استفاده از لنز حتی الامکان از مصرف مواد آرایشی در اطراف پلک و چشم خودداری نمایند ویا در صورت تمایل به استفاده از مواد آرایشی بعداز گذاشتن لنز در چشم اقدام به استفاده از مواد آرایشی کنند .
- هفته ای یک بار ظرف نگهداری لنز ( جا لنزی ) شسته و تمیز شود
- از محلولهای لنز استاندارد و مطمئن جهت نگهداری و ضدعفونی لنزها استفاده شود
- در صورت بروز هر گونه قرمزی و درد و التهاب و عفونت فورا لنز را از چشم برداشته و به پزشک مراجعه نماید .